'Gemeente financiën'

Arie den Ouden over 'Gemeentelijke financiën' in de periode 2010-2014 en daarna.

In de laatste SGP nieuwsbrief (februari 2014) heb ik aangegeven nog een stukje voor de website te schrijven over de gemeente financiën. Deze financiën zijn geen doel op zichzelf, maar een middel om alle dingen die de gemeente(raad) wil en geld kosten te kunnen betalen. Volgens vrijwel alle verkiezingsprogramma's (in het verleden en nu) willen de meeste politieke fracties dat er (soms wel veel) nieuwe en nuttige zaken tot stand gebracht moeten worden. Tegelijkertijd leeft er ook breed de wens dat het alles bij elkaar niet meer mag gaan kosten, want de financiële lasten zouden voor de burger niet mogen stijgen maar bij voorkeur zelfs (nog verder) omlaag moeten.  Hoe reëel kan dat zijn?

Als wethouder financiën, in het achterliggende jaar, heb ik gemerkt dat dit best 'spannend' is.

Een gemeente krijgt het grootste deel van zijn inkomsten van het rijk, in de vorm van uitkeringen uit het gemeentefonds en specifieke uitkeringen. Een aanzienlijk kleiner deel haalt een gemeente binnen door het zelf innen van belastingen zoals de OZB. Ook vraagt de gemeente gebruikersvergoedingen van de inwoners voor bijvoorbeeld het riool en het ophalen en afvoeren van het afval. De gemeente levert ook producten zoals reisdocumenten e.d. ; deze levering gebeurt  in principe kostendekkend.

Vooral omdat de (algemene) uitkeringen van het rijk afnemen was het een flinke uitdaging in deze periode om de uitgaven hierbij aan te passen en dat betekent: bezuinigen of lastenverhoging voor de inwoners. Dat laatste kon in de periode 2010-2014 achterwege blijven. Een kenmerkende indicator om dit aan te geven is het begrip 'woonlasten'  wat de optelsom is van OZB, afvalstoffenheffing en rioolrecht. In de achterliggende 4 jaren zijn de woonlasten met slecht 1% toegenomen, beduidend minder nog dan de inflatie in deze periode.

Een aardige wetenswaardigheid hierbij  is  nog dat deze woonlasten in Ridderkerk  lager zijn dan het landelijk gemiddelde en ook lager dan in de andere gemeenten op het eiland IJsselmonde. Ook is het een mooie uitkomst van goed samenspel tussen college en raad dat voor het jaar 2014, zonder nieuwe bezuinigingen, een sluitende begroting kon worden vastgesteld

Aan de portefeuille Financiën hebben we in Ridderkerk ook Grondzaken gekoppeld. Een beleidsterrein waar sommige gemeenten, in verband met noodzakelijke afboekingen, soms  negatieve media aandacht mee krijgen. Nou kan niemand voorspellen hoe media aandacht zich ontwikkelt, maar voor Ridderkerk is een belangrijk ijkpunt dat de onafhankelijke en redelijk kritische rekenkamercommissie in een onderzoeksrapport aan gaf dat er in Ridderkerk met het grondbeleid 'eigenlijk niets mis is'. En vanzelfsprekend beoordeelt ook de accountant ieder jaar bij de controle van de jaarrekening of de risico’s voldoende helder en scherp in beeld zijn.

Een bijzonder project op dit beleidsterrein is natuurlijk Nieuw Reijerwaard. Iedere Ridderkerker zal weten dat hier een bijzondere opdracht ligt om dit oorspronkelijke glastuinbouwgebied om te vormen tot een terrein voor bedrijven in de agf-branche.

Dat gaat met hoge investeringskosten gepaard, waarvoor een ontwikkelingsmaatschappij is opgericht in de vorm van de gemeenschappelijke regeling Nieuw Reijerwaard (GR NR)

Die investeringen drukken niet op de begroting van de gemeente Ridderkerk; de GR NR gaat daarvoor zelfstandig leningen aan, waarvan de kosten in de vorm van aflossing en rente uit de grondverkopen betaald worden. In verband met de gewenste duurzame en groene inrichting is daarnaast nog subsidie van rijk en provincie beschikbaar. De financiële doorrekeningen, waar ook de accountant weer zeer aandachtig naar kijkt, laten nog steeds een verwacht positief eindresultaat zien. Als aan het eind van het meerjarige project de financiële uitkomst positief is wordt dat verdeeld over de gemeenten Ridderkerk, Barendrecht en Rotterdam (die met z’n drieën de GR NR vormen) Daar staat tegenover dat het financiële risico ook gedragen wordt door deze drie gemeenten.

De komende jaren gaan de gemeenten veel meer geld van het rijk ontvangen, maar……ze moeten daar ook veel meer taken voor gaan uitvoeren op het terrein van zorg, werk, en jeugdhulp en voor dat omvangrijke takenpakket stuurt het rijk minder geld mee dan het rijk er nu zelf aan uitgeeft. Voor de nieuwe gemeenteraad en het nieuwe college wacht er dus een flinke klus, maar zoals de (vele) bezoekers van de verkiezingsavond op 4 maart jl. hebben meekregen van onze voormannen Kees (vdS) en Kees (vdDS) is er (naar de mens gesproken) ook het vertrouwen dat we in de gemeente Ridderkerk deze financiële uitdaging aankunnen.

Arie den Ouden.