Niets is wat het lijkt

Als je maar goed kijkt. Deze zin vormt samen met de kop, een dichtregel van de Utrechtse schrijver Cees Crone (1914-1951). Het roept op om kritisch te zijn op datgene wat ons wordt voorgehouden. De verbeelding is namelijk in staat om mensen te overreden. In allerlei situaties. Ook in de politiek.

Hoe gemakkelijk kan in de krant of via de online media de indruk worden gewekt dat in de raadzaal voor onze inwoners de beste keuze is gemaakt? Joris Luyendijk schreef in 2006 het boek ‘Het zijn net mensen’. Hierin beschrijft hij “de wet van de schaar.” Een basismechanisme uit de televisiejournalistiek die de werkelijkheid op tv reduceert tot wat filmbaar is. ‘Objectief informatie overbrengen via de tv kan niet’, kopte de Volkskrant een paar jaar later naar aanleiding van het boek. En die conclusie kun je trekken voor andere mediakanalen.

Krijg je in de raadzaal dan wel het juiste beeld? En hoe beoordeel je of er een goede beslissing wordt genomen? Wat wordt er tijdens het raadsdebat (niet) gezegd? Wat het beeld kan vertroebelen, is wat ‘framing’ wordt genoemd. Een in de politiek veel toegepast instrument om de presentatie zo te kleuren, dat je er als kijker of luisteraar vanuit een bepaald perspectief naar gaat kijken. Hierbij worden meestal slechts een beperkt aantal - tot de verbeelding sprekende - aspecten uitgelicht, die helpen om een bepaalde mening te verspreiden. Hiermee wordt dan de publieke opinie beïnvloedt.

De conclusie dat een ander zich vergist, kan zowel binnen als buiten de raadzaal, snel getrokken zijn. Is deze conclusie juist? Met welk besluit zijn onze inwoners daadwerkelijk geholpen? Hoe krijg je elkaar daarin mee? Een van de gedachten die Blaise Pascal (1623-1662) neerschreef (Pensées, nr. 9) is in dit verband ook vandaag de dag het overdenken waard: ‘Wanneer men nuttig wil corrigeren en een ander wil aantonen dat hij zich vergist, moet men opletten van welke kant hij de zaak bekijkt - want van die kant is zij gewoonlijk waar - en hem die waarheid toegeven, maar hem er tevens op wijzen van welke kant zij onwaar is. Hij neemt daar genoegen mee, want hij bemerkt dat hij zich niet vergiste, doch dat hij alleen niet alle kanten zag. Men wordt namelijk niet boos omdat men niet alles ziet, maar men kan niet verdragen dat met zich heeft vergist (…).’

Niets is wat het lijkt, als je maar goed kijkt. Onze inwoners zijn van harte welkom om de raadsdebatten bij te wonen! Een vergadering is ook (terug) te zien via de website van de gemeente Ridderkerk.

Daan Kardol, Fractievoorzitter SGP

daan.kardol@sgp-ridderkerk.nl